‘मिरुग’ देतोय मृगाची वार्ता...

Maharashtra Times| Jun 25, 2015, 12.00 AM IST

Share

2

‘मिरुग’ देतोय मृगाची वार्ता...

फोटो शेअर करा

म. टा. प्रतिनिधी, नगर

ग्रामीण भागात 'मृगाचा कीटक' म्हणून आढळणारा 'मिरुग' किडा आंब्याच्या खोडावर दिसू लागला असून, तो मृग नक्षत्राच्या पावसाची वार्ता घेऊन आल्याचे समजले जाते. पाऊस सुरू झाला की बागांमध्ये दिसू लागणारा हा कीटक नगरमधील निसर्ग अभ्यासक डॉ. सुधाकर कुऱ्हाडे यांच्या परसबागेत दिसल्याने त्यांनी त्याला छायाचित्रात टिपले आहे. 'मिरुग' किड्याविषयी 'मटा'शी बोलताना डॉ. कुऱ्हाडे म्हणाले, 'मिरुग' अथवा 'मृगाचा कीटक' म्हणून ओळखला जाणारा हा आंब्याचा खोडकीडा किंवा 'भिरुड' पाऊस सुरू झाला की बागांमध्ये दिसू लागतो. त्याचे दिसणे म्हणजे मृग नक्षत्राच्या पावसाचे आगमन होण्याची चाहुल समजली जाते. आंबा, वड, पिंपळ, उंबर या झाडांमध्ये हा किडा आढळतो. ५० मिलीमीटर लांबीचा, तपकिरी पिवळा रंग व पाठीवर नारंगी ठिपके असलेल्या 'मिरुग' किड्याचे जीवनचक्र एक वर्षाचे असते. कीटक जीवनचक्रातील हे सर्वात मोठे जीवनचक्र आहे. आंब्याच्या खोडावर वा सालीच्या खाली हा कीटक अंडी घालतो. त्यातून बाहेर पडणारी अळी खोड पोखरून आत जाते. तीन ते सहा महिने आत राहून झाड आतून पोखरून टाकते व पोकळ करते. त्यानंतर परत कोषावस्थेत गेल्यानंतर चार ते सहा महिन्याने पावसाळ्याच्या तोंडावर हा कीडा खोडातून बाहेर येतो, असे सांगून डॉ. कुऱ्हाडे म्हणाले, त्यामुळेच त्याला 'मिरुग' वा 'मृगाचा कीटक' म्हणून ओळखले जाते. या किड्याने आतून पोखरलेले आंब्याचे झाड वा फांदी वादळवाऱ्यात पडते, त्यावेळी आंब्याला 'भिरूड' लागल्याचे बोलले जाते.

अंधश्रद्धेची चर्चा